Een modulair bord is een spelbord dat bestaat uit losse onderdelen (zoals tegels, kaarten of platen) die je tijdens het spel kunt opbouwen, herschikken of uitbreiden. In plaats van één vast speelveld krijgt elke speelsessie een unieke bordopstelling, wat zorgt voor variatie, herspeelbaarheid en soms verrassende strategische uitdagingen.
Een modulair bord groeit vaak gedurende het spel, of wordt vooraf in wisselende configuraties opgebouwd.
Hoe werkt een modulair bord?
Er zijn grofweg twee vormen:
1. Opbouw vóór het spel
Het bord wordt aan het begin willekeurig of volgens scenario’s opgebouwd.
Voorbeelden:
- Catan – Zeshoekige tegels vormen telkens een ander eiland
- Clank! Catacombs – Het dungeon-pad wordt steeds anders gelegd
- Explorers (Ravensburger) – Kaarten of tegels vormen een nieuwe landkaart per potje
2. Opbouw tijdens het spel
Het bord ontstaat of verandert tijdens het spelverloop.
Voorbeelden:
- Carcassonne – Spelers bouwen gezamenlijk het landschap terwijl ze spelen
- Tikal – Nieuwe gebieden worden ontdekt en aangelegd
- The 7th Continent – Je verkent en onthult tegels afhankelijk van je keuzes
Sommige spellen combineren beide vormen: een basisconfiguratie bij de start, en dynamiek tijdens het spel.
Wat zijn de voordelen van een modulair bord?
- Hoge herspeelbaarheid – Geen twee spellen zijn exact hetzelfde
- Strategische dynamiek – Spelers moeten zich aanpassen aan nieuwe situaties
- Verkenningselement – Je weet niet precies wat je gaat tegenkomen
- Compact en flexibel ontwerp – Makkelijk uit te breiden of aan te passen met extra modules
Voor ontwerpers is het een krachtige manier om variatie en avontuur te bieden binnen één doos.
In welke genres zie je modulaire borden veel?
- Eurogames – Voor variabele opstelling en balans (Cascadia, Terra Mystica)
- Dungeon crawlers – Voor ontdekking en scenario-opbouw (Gloomhaven, Massive Darkness)
- Tile-laying spellen – Waar het leggen van het bord de kern van het spel is (Carcassonne, Suburbia)
- Verhalende of avonturenspellen – Voor exploratie en thematische beleving (Sleeping Gods, Destinies)
Let op bij modulaire borden
Hoewel modulaire borden veel voordelen bieden, zijn er ook aandachtspunten:
- Setup kan iets langer duren, zeker bij scenario-gebaseerde spellen
- Balans tussen modules moet goed ontworpen zijn om scheve speelvelden te voorkomen
- Tegels kunnen schuiven als het spel geen speelmat of raster gebruikt
Veel spellen lossen dit op met rasterstructuren of inlays om de modules op hun plek te houden.