De Geschiedenis van Bordspellen: een Duik in het Verleden

Bordspellen bestaan al eeuwen, en door de geschiedenis heen zijn bordspellen mee geëvolueerd met de menselijke cultuur. In deze blogpost zullen we de geschiedenis van bordspellen vanaf hun eeuwenoude begin tot vandaag verkennen.

De term “bordspel” is voor het eerst in druk verschenen in een gedicht uit 1497 over schaken.

Lees ook ons artikel over de 10 leukste oude en klassieke bordspelen die je nog steeds kunt kopen en actief gespeeld worden over de hele wereld!

Geschiedenis van het bordspel van de oudheid tot de moderne tijd

Het bordspel zoals wij het kennen bestaat al meer dan 3000 jaar, met als oudste bordspellen het Egyptische Senet en Mancala. Rond 1500 v.C. speelden de Romeinen een bordspel met de naam Latrunculi, dat leek op het moderne schaken, maar net als veel andere bordspelen een kanselement had.

Rond 400 na Christus werden in Noord-Europa bordspelen als Nine Men’s Morris en Tic-Tac-Toe ontwikkeld. In 600 na Chr. werd in China het bordspel Go bedacht. Tegen 1000 n.Chr. had het bordspel zich verspreid over heel Azië, waar vele andere bordspellen die vandaag nog worden gespeeld hun oorsprong vonden: Stratego (1500), Backgammon (1800), en Shogi (1900).

Veel bordspellen hebben zich in de loop der jaren ook over Europa en Noord-Amerika verspreid. In 1891 werd Monopoly in Philadelphia uitgevonden door een vrouw met de naam Elizabeth Magie als leermiddel om aan te tonen hoe speculatie met onroerend goed de samenleving ongunstig kan beïnvloeden. Andere bordspellen zoals Scrabble bestonden al veel langer vóór Monopoly, maar dit spel liet Noord Amerika voor het eerst op grote schaal kennis maken met bordspellen.

In 1906 begon Parker Brothers met het uitgeven van bordspellen en zij gaven uiteindelijk in 1935 een gemoderniseerde versie van Magie’s Monopoly uit. In datzelfde jaar werd het bordspel Risk ontworpen door een Franse ontwerper genaamd Albert Lamorisse.

Bordspellen hebben een lange weg afgelegd en worden nog steeds in een verbazingwekkend tempo over de hele wereld uitgevonden: Elk jaar worden er wel 500 nieuwe bordspellen ontworpen. Het bordspel heeft zich ontwikkeld van oude uitvoeringen als het Egyptische Senet of het Romeinse Latrunculi tot de bordspellen als Monopoly en Scrabble die in de moderne tijd door allerlei mensen worden gespeeld.

Wat was het eerste bordspel?

Hoewel geleerden deze vraag niet met zekerheid hebben kunnen beantwoorden, bestonden er al bordspelen in het oude Egypte. Het oudste bordspel dat tot nu toe is gevonden is Senet en het dateert uit ongeveer 2000 v. Chr. Dit soort bordspel maakt gebruik van een set van 30 vierkanten die zijn verdeeld in drie rijen met verschillende markeringen erop. Deze bordspellen hebben uiteindelijk geleid tot het ontstaan van twee populaire bordspellen die vandaag de dag nog steeds bestaan, backgammon en dammen.

Waarom werden bordspellen uitgevonden?

Met de uitvinding van bordspellen kwamen er veel nieuwe manieren voor mensen om met elkaar in contact te komen terwijl ze tegelijkertijd plezier hadden. Het eerste bordspel zou in het oude Egypte zijn uitgevonden, in de loop der eeuwen zijn bordspellen uitgegroeid tot een manier voor mensen om met elkaar om te gaan in deze steeds veranderende wereld.

Hoe zijn bordspellen in de loop der tijd veranderd?

Bordspellen evolueren nog steeds: er worden voortdurend nieuwe innovaties en andere soorten bordspellen geïntroduceerd. Deze bordspellen kunnen nu worden gespeeld op pc’s, consoles en zelfs mobiele apparaten. Ze zijn ook veranderd in de manier waarop ze zijn ontworpen: er worden nu bordspellen gemaakt voor veel verschillende leeftijdsgroepen en vaardigheidsniveaus.

De oudste bordspellen die gevonden zijn

Ergens in het eerste millennium voor Christus begonnen bordspellen vorm te krijgen. Het vroegste bordspel dat in Egypte werd gevonden, was een bord met twee rijen van vier vierkanten, die cowboys en hun vee voorstelden. Deze bordspellen werden meestal gebruikt om een spel te spelen dat vergelijkbaar was met het hedendaagse dammen.

Spelborden werden ook op andere oppervlakken geschilderd: Op één zijde van een Egyptische doodskist uit de oudheid staat een schaakbord; er zijn ook Mesopotamische bordspelen waarbij dobbelstenen werden gebruikt, en bordspelen in het oude India met speelstukken.

Maar het eerste bordspel waarvan we zeker weten dat het op een raster werd gespeeld is Senet, waarvan de Egyptenaren geloofden dat het was uitgevonden door Thoth, de god van de wijsheid.

Bordspellen in de Romeinse en Griekse tijd

De Romeinen hadden, naast spellen als backgammon en dammen, Ludus duodecim scripta – twaalf lijnen op een bord die dobbelsteenworpen voorstelden, maar die ook dienden als een oud bord; het was een bord dat op de grond of op zand werd getekend, en het wordt vaak beschouwd als de voorloper van backgammon.

In Rome werden bordspelen gebruikt om de tijd te doden tijdens de lange periodes zonder vermaak.

Bordspelen in het oude China en India

De speelborden waren niet altijd beperkt tot één oppervlak: In het oude China schreven de mensen berichten op papieren rollen en rolden die dan op tot cilindervormige stukken alvorens spellen als go te spelen. In India werden bordspellen soms gespeeld op een geruit bord met verschillende symbolen en vormen.

Bordspellen in de Middeleeuwen

Bordspellen werden in heel middeleeuws Europa en Azië gespeeld. De bordspellen waren niet zo divers als tegenwoordig, en veel van de bordspellen die uit deze tijd bewaard zijn gebleven zijn schaakvarianten. Het woord bordspel komt voor in een Schotse wet die specifiek verbiedt dat mensen “tafels” naar de kerk dragen omdat dit als een misdrijf of overtreding werd beschouwd.

De vooruitgang tijdens de Renaissance leidde tot veranderingen in het ontwerp, die te zien zijn in bordspellen als backgammon (een spel van Arabische oorsprong). Latere bordspellen, zoals The Mansion of Happiness (een spel dat in 1775 werd gepubliceerd), ontworpen door Elizabeth Mortimer en geïllustreerd door William Blake, bevatten het eerste gebruik van moderne dobbelstenen.

Invloed van bordspellen op cultuur en onderwijs

Bordspellen hebben ook door de geschiedenis heen een belangrijke plaats ingenomen in de populaire cultuur – van hun oeroude begin tot hedendaagse voorbeelden als Monopoly of Cluedo. In veel culturen zijn bordspellen een manier geweest om kinderen te onderwijzen over de waarden, geschiedenis en religie van hun samenleving.

In het oude Griekenland bijvoorbeeld werden bordspellen rond 375 v. Chr. door de filosoof Plato als leermiddel op scholen gebruikt. Het bordspel heette παιγνίον (petaníon), wat vertaald “rondom” betekent, en bestond uit dobbelstenen, een bord met vierkanten, stenen en houten stukken. Het spel was bedoeld om kinderen te leren over vormen in de wiskunde en ook over de verschillende regeringsvormen – democratie, oligarchie of tirannie.

In het oude Rome werden gezelschapsspelen gespeeld door alle klassen van de samenleving; zij dienden zowel educatieve doeleinden voor jonge volwassenen die werden opgeleid voor het politieke en het zakenleven, als amusement.

Bordspellen hebben een lange geschiedenis van gebruik om kinderen de waarden van hun cultuur bij te brengen – van bordspellen in het oude Griekenland die kinderen over vormen leerden tot bordspellen in middeleeuws Europa die jonge volwassenen hielpen om getallen te leren lezen!

Samengevat

Bordspellen hebben een lange weg afgelegd sinds hun oeroude begin! Ze zijn echt met de jaren volwassener geworden en zijn veel populairder, diverser en complexer geworden. Als je geïnteresseerd bent in bordspellen of hun geschiedenis, zijn er veel boeken en bordspelmusea die je kunt bezoeken.

Bordspellen hebben een lange geschiedenis als het gaat om het leren van kinderen over de waarden van hun cultuur. Van bordspellen in het oude Griekenland die kinderen over vormen leerden tot bordspellen in middeleeuws Europa die jonge volwassenen hielpen hoe ze getallen moesten lezen, bordspellen zijn veel meer dan alleen maar vermaak!

Met zo’n rijke geschiedenis kan de toekomst van bordspellen alleen maar rooskleuriger zijn. Welke nieuwe spellen zullen de uitvinders van bordspellen nog bedenken?